İnşaat faaliyetleri, imar mevzuatına uygun şekilde gerçekleştirilmelidir. Ancak zaman zaman ruhsatsız ya da ruhsata aykırı inşaatlar söz konusu olabilmektedir. Bu gibi durumlarda idare tarafından uygulanan yaptırımlardan biri de “yapı tatil zaptı”dır.
Peki, yapı tatil zaptı nedir, hangi durumlarda düzenlenir, hukuki sonuçları nelerdir ve bu işleme karşı nasıl bir yol izlenmelidir? İşte 2025 yılı güncel mevzuatı ışığında tüm detaylar:
Yapı Tatil Zaptı Nedir?
Yapı tatil zaptı, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapıların tespiti halinde, belediye veya valilik tarafından düzenlenen ve inşaat faaliyetini derhal durduran resmi tutanaktır.
Bu zaptla birlikte yapı mühürlenir ve inşaat faaliyeti yasaklanır.
Yapı Tatil Zaptı Hangi Hallerde Düzenlenir?
- Ruhsatsız inşaat yapılması
- Ruhsatlı olsa bile projeye aykırı inşaat yapılması
- Yapının imar planına, yapılaşma koşullarına aykırı olması
- Yapı izninin süresinin aşılması
- İnşaatın belirlenen sınırları ihlal etmesi
Yapı Tatil Zaptı Nasıl Uygulanır?
- İlgili idare (belediye veya valilik) yapı yerinde denetim yapar.
- Ruhsatsız veya aykırılık tespit edilirse tutanak (zapt) düzenlenir.
- İnşaata ilişkin iş makineleri ve personel faaliyetleri durdurulur.
- Yapı, kırmızı şeritli mühür ile mühürlenir.
- Yapı tatil zaptı ilgilisine tebliğ edilir.
Yapı Tatil Zaptı Sonrası Ne Olur?
Yapı tatil zaptı düzenlendikten sonra inşaat sahibine 1 ay (30 gün) süre verilir. Bu süre içerisinde:
- Yapının ruhsatlandırılması gerekir.
- Veya ruhsata aykırılıklar giderilmelidir.
Süre sonunda gerekli düzeltme yapılmazsa:
- Yapı hakkında yıkım kararı alınabilir.
- İdari para cezası uygulanabilir.
- Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir.
Yapı Tatil Zaptına İtiraz Edilebilir mi?
Evet. Yapı tatil zaptına karşı hukuki yollar açıktır.
- 30 gün içinde İdare Mahkemesi’ne iptal davası açılabilir.
- Zaptın hukuka aykırı olduğu, fiili durumun ruhsata uygun olduğu ispat edilmelidir.
- Bilirkişi raporu ve ruhsat/proje belgeleriyle desteklenmelidir.
Yapı Tatil Zaptı Olan Yapılar İçin Ne Yapılmalı?
- İlgili zaptın gerekçesi dikkatlice incelenmeli
- Ruhsat ve projeler kontrol edilmeli
- Eksiklikler varsa, imar barışı gibi başvurular değerlendirilerek ruhsata bağlanmalı
- Mühür kaldırılmadan inşaata devam edilmemeli (aksi cezai suçtur)
Yapı Tatil Zaptı ve İmar Barışı Arasındaki İlişki
2018-2019 döneminde uygulanan imar barışı kapsamında bazı yapı tatil zaptı düzenlenen yapılar için yapı kayıt belgesi alınarak yıkım ve ceza süreçleri durdurulmuştur.
2025 itibariyle yeni bir imar affı söz konusu değildir. Ancak önceki yapı kayıt belgeleri halen geçerliliğini korumaktadır.
Yapı Tatil Zaptı Ceza ve Yıkım Süreci
| Süreç | Açıklama |
|---|---|
| 30 Gün | Ruhsatlandırma veya aykırılığın giderilmesi süresi |
| Süre Dolduysa | Belediye/valilik yapı yıkımına karar verebilir |
| Ek Süre | Talep halinde bazı durumlarda tanınabilir |
| Ceza | 2025 yılında metrekareye göre değişen idari para cezaları uygulanabilir |
Yapı Tatil Zaptı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
❓ Yapı tatil zaptı olan yapı satılabilir mi?
Evet, ancak tapuda beyanlar hanesinde şerh olabilir. Alıcı mağduriyet yaşayabilir.
❓ Yapı tatil zaptı olan inşaatta devam edilirse ne olur?
Türk Ceza Kanunu kapsamında mühür fekki suçu oluşur. Hapis cezası dahi gündeme gelebilir.
❓ 30 gün içinde ruhsat alamazsam ne yapmalıyım?
İdareye ek süre talebinde bulunabilir ya da yıkım kararına karşı dava açabilirsiniz.
❓ Yapı tatil zaptı ile mühürleme arasındaki fark nedir?
Zapt, tespiti ve yazılı belgeyi ifade eder; mühürleme ise fiili uygulamadır.
Sonuç: Yapı Tatil Zaptı İmar Hukukunun Etkin Bir Denetim Aracıdır
Yapı tatil zaptı, ruhsatsız ve kaçak yapılaşmanın önlenmesi adına yerel idarelerin en güçlü denetim mekanizmalarından biridir. Ancak usule uygun düzenlenmeyen zabıtlar ve keyfi uygulamalar da zaman zaman ciddi mağduriyetlere yol açabilmektedir.
Bu nedenle yapı tatil zaptı ile karşılaşan kişilerin süreci dikkatle takip etmeleri, mümkünse uzman bir hukukçudan destek almaları önerilir.
Bir yanıt yazın