Miras hukuku, kişilerin ölümünden sonra malvarlıklarının kimlere, nasıl ve ne şekilde intikal edeceğini düzenler. Ancak bazı durumlarda miras bırakanın borçlarının, alacaklarından fazla olması nedeniyle mirasçılar mirası reddetme yoluna gidebilir. Bu süreçte en çok merak edilen konulardan biri ise reddi miras yetkili mahkeme sorusunun cevabıdır. Hangi mahkemeye başvurulacağı, sürecin nasıl yürütüleceği, süreler ve gerekli belgeler bu yazıda detaylı olarak ele alınacaktır.
Reddi Miras Nedir?
Reddi miras, Türk Medeni Kanunu’nun 605. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, mirasçının yasal süresi içinde mirası kabul etmediğini ve reddettiğini resmi olarak beyan etmesidir. Bu durum, özellikle borçlu miras bırakanların vefatından sonra önem kazanır.
Kimler Mirası Reddedebilir?
- Yasal mirasçılar (altsoy, üstsoy, eş)
- Atanmış mirasçılar (vasiyetname ile belirlenen kişiler)
Mirası reddetme hakkı sadece mirasçıya aittir. Üçüncü kişiler ya da alacaklılar bu hakkı kullanamaz.
Reddi Miras İçin Süre Ne Kadardır?
Kanuna göre, mirasçılar mirasın açıldığını (ölümün gerçekleştiğini) öğrendikleri tarihten itibaren 3 ay içinde mirası reddetmelidir. Bu süre hak düşürücü süredir; kaçırılması halinde miras otomatik olarak kabul edilmiş sayılır.
Reddi Miras Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Reddi miras beyanı sulh hukuk mahkemesine yapılmalıdır. Ancak burada kritik olan husus, hangi sulh hukuk mahkemesinin yetkili olduğudur.
Yetkili Mahkeme:
Miras bırakanın son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.
Bu kural, Türk Medeni Kanunu’nun 610. maddesi ve HMK 12. maddesi uyarınca uygulanır.
Örnek: Miras bırakan kişi İstanbul Kadıköy’de ikamet ediyorsa, reddi miras beyanı Kadıköy Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılmalıdır.
Reddi Miras Başvurusu Nasıl Yapılır?
- Dilekçe Hazırlama: Mirası reddetmek isteyen mirasçı, reddi miras dilekçesi yazar.
- Nüfus Kayıt Örneği ve Ölüm Belgesi: Miras bırakanın vefat ettiğine ve mirasçı ile olan bağa dair belgeler sunulur.
- Kimlik İbrazı: Beyanı yapan mirasçının kimliği ibraz edilir.
- Beyan: Mahkemeye sözlü ya da yazılı olarak reddetme iradesi beyan edilir.
Reddi Miras Beyanı Yazılı mı Sözlü mü Yapılır?
Her iki şekilde de yapılabilir:
- Sözlü beyan: Mahkeme kalemine yapılır ve tutanak altına alınır.
- Yazılı beyan: Dilekçe verilir. Genellikle yazılı beyan tercih edilir.
Toplu Reddi Miras Mümkün mü?
Hayır. Her mirasçı bireysel olarak kendi adına mirası reddetmelidir. Ebeveynler çocukları adına işlem yapabilir, ancak yetişkin her birey kendi beyanını sunmalıdır.
Reddi Miras Sonrası Ne Olur?
- Mirası reddeden kişi, mirasçılık sıfatını kaybeder.
- Sıradaki mirasçılar (örneğin alt soy) mirasçı olur.
- Tüm mirasçılar mirası reddederse, miras “resmi tasfiye”ye gider ve devlet tarafından yönetilir.
Reddi Miras İptal Edilebilir mi?
Reddi miras beyanı geri alınamaz ve iptal edilemez. Ancak reddin geçersiz olduğu iddia edilerek dava açılabilir. Örneğin, beyanın baskı altında verildiği ileri sürülebilir.
Reddi Miras Yapılmazsa Ne Olur?
Üç ay içinde herhangi bir beyanda bulunmayan mirasçı, mirası zımnen kabul etmiş sayılır. Bu durumda:
- Mirasın borçları mirasçıya geçer.
- Alacaklılar mirasçıya icra takibi başlatabilir.
Reddi Miras Dilekçesinde Bulunması Gerekenler
- Mirasçının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası
- Miras bırakanın kimlik bilgileri ve ölüm tarihi
- Reddi miras talebi
- Varsa vekil bilgileri
Reddi Miras ve Küçük Çocuklar
Reşit olmayan çocuklar adına ebeveynleri mahkemeye başvurabilir. Ancak bu durumda vesayet makamının (asliye hukuk mahkemesi) izni gerekir.
Yargıtay Kararları Işığında Reddi Miras
Yargıtay’ın yerleşik içtihadına göre;
- Red beyanı süresi içinde yapılmışsa ve yetkili mahkemeye sunulmuşsa geçerlidir.
- Belirsiz ya da başka mahkemeye yapılmış beyan geçersiz sayılır.
Sonuç: Doğru Mahkemeye ve Süresinde Başvuru Hayati Önem Taşır
Reddi miras süreci, özellikle borçlu miraslar açısından mirasçılar için büyük önem arz eder. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için doğru mahkemeye, süresi içinde ve eksiksiz belgelerle başvuru yapılması şarttır. Aksi halde miras otomatik olarak kabul edilmiş sayılır ve tüm borçlar mirasçılara geçebilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Reddi miras için hangi mahkemeye başvurulur?
Miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.
2. Reddi miras başvurusu nasıl yapılır?
Yazılı ya da sözlü beyanla sulh hukuk mahkemesine başvuru yapılır.
3. Süresi kaç gündür?
Ölümün öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay içinde yapılmalıdır.
4. Noterden yapılan red geçerli mi?
Hayır. Reddi miras sadece mahkemeye yapılabilir.
5. Reddi miras yaparsam diğer mirasçılar etkilenir mi?
Hayır. Her mirasçı bireysel olarak reddetmelidir.
6. Red kararından dönebilir miyim?
Hayır. Red beyanı kesindir ve geri alınamaz.
Bir yanıt yazın