Taşınmaz malların izinsiz ya da yetkisiz şekilde kullanılması, hukuk düzeninde “haksız işgal” olarak tanımlanır. Bu tür durumlarda mal sahibi, uğradığı zararların tazmini amacıyla ecrimisil davası (haksız işgal tazminatı) açabilir. Ancak dava açmak kadar bu sürecin ne kadar süreceği de önemlidir. Peki, haksız işgal davası ne kadar sürer, sonuçlanma süresi nelere bağlıdır ve süreci etkileyen faktörler nelerdir?
Bu yazımızda, haksız işgal davalarının ortalama süresini, hukuki aşamalarını ve uygulamada dikkat edilmesi gerekenleri açıklıyoruz.
Haksız İşgal Nedir?
Haksız işgal, bir kişinin başkasına ait taşınmazı rızası olmadan kullanması veya tasarrufunda bulundurması durumudur. Bu tür durumlarda mal sahibi:
- Taşınmazın tahliyesini talep edebilir,
- İşgal nedeniyle ecrimisil (kira benzeri tazminat) isteyebilir,
- Gerekirse cezai yollara başvurabilir.
Haksız İşgal Davası Hangi Mahkemede Açılır?
- Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
- Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi görevlidir (zorunlu yetki).
Haksız İşgal Davası Ne Kadar Sürer?
Haksız işgal davalarının süresi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse:
| Aşama | Ortalama Süre |
|---|---|
| Dava Açılışı ve İlk Duruşma | 3-6 ay |
| Bilirkişi Ataması ve Rapor Süreci | 3-5 ay |
| Tanıkların Dinlenmesi ve Delil Toplama | 2-4 ay |
| Karar Verilmesi | 6-12 ay |
| İstinaf (Bölge Adliye Mahkemesi) | 8-14 ay |
| Yargıtay Süreci (Varsa) | 12-24 ay |
🔎 Ortalama olarak, ilk derece mahkemesinde dava 12-18 ay içinde sonuçlanabilir. Ancak istinaf ve temyiz aşamaları da eklenirse, sürecin 2-3 yıla kadar uzaması mümkündür.
Davanın Süresini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
- Bilirkişi İncelemesi
- Ecrimisil hesabı için genellikle bilirkişi atanır.
- Bilirkişi raporunun hazırlanması zaman alabilir.
- Delil Toplama Süreci
- Tapu kayıtları, tanık beyanları, kira rayiçleri gibi belgeler zamanında temin edilmezse süreç uzar.
- Davalının Savunması ve İtirazları
- Davalının sürekli itirazlarda bulunması süreci uzatabilir.
- Yoğunluk ve Yargı Yeri
- Mahkemenin bulunduğu ilin iş yoğunluğu da önemli bir etkendir.
- İstinaf ve Temyiz Aşamaları
- Tarafların karara itiraz etmeleri halinde üst mahkemelerde dosyanın yeniden incelenmesi gerekir.
Haksız İşgal Davası Açmadan Önce Ne Yapılmalı?
- İşgalin başladığı tarihi netleştiren belgeler toplanmalı (tutanak, ihtarname).
- Taşınmazın tapu kayıtları incelenmeli.
- Rayiç kira bedelleri araştırılmalı.
- Gerekirse öncesinde ihtarname gönderilerek uzlaşma sağlanmaya çalışılmalı.
Dava Sonucu Neleri Kapsar?
- Haksız işgalin tarihi belirlenerek o döneme ilişkin ecrimisil (haksız kullanım tazminatı) ödenmesine karar verilir.
- Taşınmazın tahliyesi de istenmişse, tahliye kararı da verilebilir.
- Davacı lehine vekâlet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilir.
Yargıtay Kararlarında Dikkat Çeken Hususlar
Yargıtay, haksız işgal davalarında özellikle şu unsurların altını çizmektedir:
- İşgalin açıkça ispatlanması,
- Rayiç kira bedelinin bilirkişi ile doğru tespiti,
- Ecrimisil talebinin geriye dönük 5 yıl ile sınırlı olması (zamanaşımı).
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın