Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu (TCK 299)

Giriş

Türkiye’de Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 299. maddesi kapsamında düzenlenen özel bir suçtur. Bu maddeye göre Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına hakaret etmek suç sayılmakta ve ağır cezalara tabi olmaktadır.

📌 Peki, cumhurbaşkanına hakaret suçu tam olarak nedir? Hangi ifadeler suç sayılır? Sosyal medyada yapılan paylaşımlar da bu kapsamda değerlendirilir mi? Suçun cezası nedir?

Bu yazıda, TCK 299 kapsamında Cumhurbaşkanına hakaret suçunun unsurları, şikayet süreci, yargılama aşamaları ve güncel yargıtay kararları ele alınacaktır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir? (TCK 299)

📌 Cumhurbaşkanına hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesinde düzenlenmiştir.

Madde 299 – (1) Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun alenen işlenmesi halinde ceza altıda bir oranında artırılır.
(3) Soruşturma ve kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine tabidir.

📢 Özetle:

Cumhurbaşkanına yönelik her türlü hakaret suçu sayılır.
Sosyal medya paylaşımları da bu kapsama girer.
Ceza 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır ve kamuya açık şekilde işlenirse ceza artırılır.

📌 Örnekler:
✅ Cumhurbaşkanına küfür, hakaret veya aşağılayıcı ifadeler kullanmak
✅ Sosyal medyada hakaret içeren paylaşım yapmak veya yaymak
✅ Miting, televizyon veya topluluk önünde küçük düşürücü sözler sarf etmek

🚨 Önemli: Eleştiri ile hakaret arasında fark vardır. Siyasi eleştiriler suç değildir, ancak hakaret niteliğindeki ifadeler suç sayılır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Şikayete Tabi mi?

📌 Hayır, Cumhurbaşkanına hakaret suçu şikayete tabi değildir.

✅ Savcılık, resen (kendiliğinden) soruşturma başlatabilir.
✅ Şikayet olmasa bile eğer suç işlendiğine dair deliller varsa, soruşturma yapılır.
✅ Soruşturma için Adalet Bakanlığı’nın izni gereklidir.

📢 Özetle: Bir kişi Cumhurbaşkanına hakaret ettiğinde, mağdurun şikayeti gerekmeksizin savcılık tarafından dava açılabilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

📌 TCK 299 kapsamında Cumhurbaşkanına hakaret suçunun cezası şu şekildedir:

Suçun Niteliği	Hapis Cezası
Cumhurbaşkanına hakaret	1 yıldan 4 yıla kadar hapis
Suçun alenen işlenmesi (Sosyal medya, TV, basın vb.)	Cezanın 1/6 oranında artırılması
Suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesi	Cezanın artırılması

📌 Cezanın ertelenmesi mümkün mü?

Eğer mahkeme, sanığa 2 yıl veya daha az hapis cezası verirse, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) veya cezanın ertelenmesi kararı verilebilir.

📌 Adli para cezasına çevrilebilir mi?

Eğer ceza 2 yıl veya altında ise, mahkeme hapis cezasını adli para cezasına çevirebilir.

🚨 Önemli: Eğer sanık daha önce benzer bir suç işlemişse veya ceza 2 yıldan fazlaysa, hapis cezası ertelenmez ve doğrudan infaz edilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunda Savunma Nasıl Yapılır?

📌 Bu suçla yargılanan kişiler için en önemli savunma gerekçeleri şunlardır:

✅ Eleştiri hakkı:

Eleştiri yapmak suç değildir. Ancak eleştirinin hakaret içermemesi gerekir.

✅ Haksız tahrik:

Eğer sanık hakarete uğradıysa ve bu nedenle karşılık verdiyse, cezada indirim olabilir.

✅ İfade özgürlüğü:

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına göre, ifade özgürlüğü korunmaktadır. Ancak bu, hakaret etme hakkı vermez.

✅ Aleniyetin ispatlanamaması:

Eğer hakaret kamuya açık bir ortamda değilse, ceza artırılmaz.

📢 Önemli: Cumhurbaşkanına hakaret suçunda savunma yaparken, hakaret unsuru taşıyan ifadeler ile eleştiri arasındaki fark iyi belirlenmelidir.

Sosyal Medyada Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

📌 Sosyal medya paylaşımları Cumhurbaşkanına hakaret suçuna girer mi?
✅ Evet. Twitter, Facebook, Instagram gibi platformlarda yapılan hakaret içerikli paylaşımlar da suç kapsamına girer.
✅ Paylaşımı yapan kişi kadar, beğenen veya yayılmasına neden olan kişiler de suçlu sayılabilir.

📢 Örnek:

Cumhurbaşkanına hakaret içeren bir paylaşımı beğenmek veya paylaşmak, savcılığın soruşturma açmasına neden olabilir.

🚨 Önemli: 2024 yılında yapılan düzenlemelerle, sosyal medyada işlenen suçlar konusunda savcılıklar daha hızlı soruşturma başlatmaktadır.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi

📌 Cumhurbaşkanına hakaret suçunda zamanaşımı süresi 8 yıldır.

✅ Hakaret suçu işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içinde dava açılabilir.
✅ Eğer 8 yıl içinde dava açılmazsa, suç düşer.

📢 Önemli: Suç alenen işlendiğinde, şikayet olmasa bile savcılık doğrudan soruşturma başlatabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Cumhurbaşkanına hakaret suçu affedilir mi?

📌 Hayır, bu suç kamu davası niteliğindedir ve affedilmez.

2. Cumhurbaşkanına hakaret davasında beraat mümkün mü?

📌 Evet, eğer ifadeler hakaret değilse ve yalnızca eleştiri amaçlıysa beraat mümkündür.

3. Cumhurbaşkanına hakaret suçu adli para cezasına çevrilebilir mi?

📌 Eğer ceza 2 yıl veya altındaysa, mahkeme adli para cezasına çevirebilir.

Sonuç

📌 Cumhurbaşkanına hakaret suçu, TCK 299 kapsamında ağır cezalara tabidir.

✅ Soruşturma için Adalet Bakanlığı izni gerekir.
✅ Cezası 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır.
✅ Sosyal medyada yapılan paylaşımlar da suç kapsamına girer.
✅ Eleştiri hakkı suç değildir, ancak hakaret cezalandırılır.

📢 Eğer Cumhurbaşkanına hakaret suçuyla itham ediliyorsanız, hukuki destek almanız önerilir.

Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

İzmir Avukat