Boşanma sürecinde eşlerin en fazla anlaşmazlık yaşadığı konulardan biri mal paylaşımıdır. Evlilik birliği içerisinde edinilen malların paylaşımı, Türk hukuk sisteminde belirli kurallara göre gerçekleşir. Bu makalede, boşanma davasında mal paylaşımı, eşlerin hakları ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken hukuki noktalar detaylı biçimde açıklanacaktır.

Mal Paylaşımı Nedir?

Mal paylaşımı, evlilik süresince eşlerin ortak olarak edindiği malvarlıklarının boşanma durumunda paylaştırılması işlemidir. Bu süreçte tarafların hak ve yükümlülükleri, Türk Medeni Kanunu’ndaki mal rejimi kurallarına göre belirlenir.

Mal Paylaşımı Türleri ve Uygulanan Mal Rejimleri

Türk hukukunda eşlerin mal paylaşımında uygulanan mal rejimleri şu şekildedir:

1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (Yasal Rejim)

1 Ocak 2002 tarihinden itibaren yasal olarak kabul edilen rejimdir. Bu rejime göre, evlilik birliği süresince eşlerin elde ettiği tüm mallar “edinilmiş mal” olarak kabul edilir ve boşanma durumunda eşler arasında eşit olarak paylaşılır.

Edinilmiş Mal Nedir?

• Çalışma karşılığı elde edilen gelirler
• Sosyal güvenlik veya emeklilik ödemeleri
• Kişisel malların gelirleri (örneğin kira geliri)
• Kazanılan tazminatlar (manevi tazminatlar hariç)

Kişisel Mal Nedir?

• Evlilik öncesi edinilen mallar
• Miras yoluyla veya bağışla edinilen mallar
• Manevi tazminatlar
• Kişisel kullanım eşyaları

Kişisel mallar, boşanma sırasında paylaşıma dahil edilmez ve eşlerin kendi malvarlıklarında kalır.

2. Mal Ayrılığı Rejimi

Mal ayrılığı rejiminde eşlerin her biri, kendi malvarlığı üzerinde bağımsız hareket eder. Mallar ortak değildir ve boşanma durumunda her eş kendi adına kayıtlı malları muhafaza eder.

3. Mal Ortaklığı Rejimi

Bu rejimde eşlerin tüm malları ortaktır ve boşanma durumunda tüm malvarlığı eşit olarak paylaşılır. Günümüzde nadiren tercih edilen bir rejimdir.

Mal Paylaşımı Davası Nasıl Açılır?

Boşanma davasında mal paylaşımı talebi boşanma davası içinde ileri sürülebilir veya boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ayrı bir dava olarak açılabilir. Ancak mal paylaşımı davasının açılması için boşanmanın kesinleşmesi şarttır.

Mal Paylaşımı Davasında İzlenecek Adımlar:

• Mal paylaşımı talep eden eş, yetkili aile mahkemesine başvurarak dava açar.
• Dava dilekçesinde paylaşıma konu malların listesi belirtilir.
• Mahkeme, malların değerinin tespiti için bilirkişi atayabilir.
• Bilirkişi raporu doğrultusunda mahkeme malların paylaşımını karara bağlar.

Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Mal paylaşımı yapılırken mahkeme aşağıdaki unsurları göz önünde bulundurur:

• Eşlerin evlilik süresince elde ettikleri mallar
• Kişisel malların durumu
• Malların değer tespiti
• Tarafların malvarlığına olan katkıları
• Borçların durumu ve paylaşımı

Mahkeme genellikle malların aynen paylaşımını sağlar. Malların paylaşımı mümkün olmazsa, değerleri üzerinden paylaşım yapılır ve denkleştirme sağlanır.

Mal Paylaşımı Davasında Zamanaşımı

Boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren mal paylaşımı davası açmak için zamanaşımı süresi 10 yıldır. Bu süre içerisinde dava açılmadığı takdirde mal paylaşımı talebi ileri sürülemez.

Anlaşmalı Boşanmalarda Mal Paylaşımı

Anlaşmalı boşanmalarda eşler, mal paylaşımını anlaşarak kendi aralarında belirler ve bu anlaşmayı mahkemeye sunarlar. Mahkeme, bu anlaşmanın hukuka uygunluğunu kontrol ettikten sonra onaylar.

Mal Paylaşımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Eşlerin kişisel mallarının net olarak belirlenmesi gerekir.
• Malların değerinin doğru biçimde tespit edilmesi önemlidir.
• Borçlar ve yükümlülükler paylaşımda dikkate alınmalıdır.
• Mal paylaşımı talepleri açık ve net olarak dilekçede belirtilmelidir.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Mal paylaşımı hangi rejime göre yapılır?
   2002 sonrasında evlenenler için edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir.
2. Kişisel mallar paylaşıma dahil edilir mi?
   Hayır, kişisel mallar paylaşım dışı tutulur.
3. Boşanma davası sürerken mal paylaşımı yapılabilir mi?
   Mal paylaşımı boşanma kararının kesinleşmesinden sonra yapılır.
4. Miras kalan mal paylaşılır mı?
   Miras yoluyla edinilen mallar kişisel mal kabul edilir ve paylaşılmaz.
5. Mal paylaşımı davası açmak için süre var mı?
   Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.
6. Evlenmeden önce alınan mallar paylaşılır mı?
   Hayır, evlilik öncesi alınan mallar kişisel maldır ve paylaşılmaz.
7. Kredi ile alınan mallar nasıl paylaşılır?
   Kredi borçları düşüldükten sonra kalan değer eşit paylaşılır.
8. Mal paylaşımı anlaşmalı boşanma ile yapılabilir mi?
   Evet, anlaşmalı boşanma protokolüyle eşler kendi aralarında paylaşabilir.
9. Eşlerden biri çalışmıyorsa mal paylaşımı nasıl yapılır?
   Çalışmayan eşin evlilik içindeki katkısı da dikkate alınır ve paylaşım eşit yapılır.
10. Mal paylaşımında borçlar nasıl değerlendirilir?
    Evlilik içinde edinilen ortak borçlar mal paylaşımında hesaba katılır.