Ortaklığın giderilmesi, bir taşınmaz veya taşınır mal üzerinde birden fazla kişinin ortak mülkiyet hakkının sona erdirilmesi işlemidir. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen ortaklığın giderilmesi davası, ortakların anlaşamaması veya ortaklığı sürdürmek istememesi durumunda başvurulan bir yöntemdir. Ortaklığın giderilmesi davaları, icra hukuku ve medeni hukuk alanlarının kesiştiği önemli bir uygulamadır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?

Ortaklığın giderilmesi davası (izale-i şüyu davası), bir taşınmaz veya taşınır üzerindeki paydaşlığın sona erdirilmesi amacıyla açılan davadır. Birden fazla kişinin birlikte sahip olduğu malın bölüştürülmesi veya satılarak elde edilen gelirin paylaştırılması ile sonuçlanır. Bu dava, ortaklardan herhangi biri tarafından diğer paydaşlara karşı açılabilir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Açılma Şartları

Ortaklığın giderilmesi davasının açılması için şu koşulların gerçekleşmiş olması gerekir:

• Bir mal üzerinde birden fazla paydaş (ortak) bulunmalıdır.
• Paydaşlar ortaklığı sürdürmek istememeli veya anlaşamamış olmalıdır.
• Ortaklığın giderilmesi hususunda taraflar arasında yazılı veya sözlü bir anlaşma olmamalıdır.

Davayı açmak için paydaşlardan herhangi birinin talepte bulunması yeterlidir.

Ortaklığın Giderilmesi Yolları

Türk Medeni Kanunu’na göre ortaklığın giderilmesi iki şekilde gerçekleşebilir:

• Aynen Bölünme (Taksim): Malın aynen bölünerek paydaşlara dağıtılmasıdır. Bu yöntem, bölünebilir nitelikte taşınmazlar veya taşınırlar için tercih edilir.
• Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi: Malın bölünememesi durumunda satış gerçekleştirilir ve elde edilen gelir paydaşlara payları oranında dağıtılır. Uygulamada daha yaygın olan yöntem satış yoluyla ortaklığın giderilmesidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Ortaklığın giderilmesi davalarında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın veya malın bulunduğu yer mahkemesidir. Bu dava türünde yetki, kamu düzenine ilişkindir ve dava konusu malın bulunduğu yer mahkemesi dışındaki mahkemelerde dava açılması mümkün değildir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Yargılama Süreci

Dava açıldıktan sonra mahkeme öncelikle taşınmazın veya malın değerini belirlemek için bilirkişi incelemesi yaptırır. Bilirkişi raporu doğrultusunda mahkeme, malın aynen bölünmesinin mümkün olup olmadığına karar verir. Aynen bölünme mümkün değilse, satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilir.

Mahkeme satış kararı verdikten sonra mal, icra müdürlüğü tarafından açık artırma yoluyla satışa çıkarılır. Satış sonucu elde edilen bedel, ortaklara payları oranında dağıtılır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış ve İcra Süreci

Mahkemenin satış kararı sonrası, taşınmazın satışı icra dairesi tarafından gerçekleştirilir. Satış süreci şu adımlarla gerçekleşir:

• Satış kararı kesinleştikten sonra icra dairesi tarafından satış ilan edilir.
• Açık artırma yöntemiyle satış yapılır. İhale en yüksek teklifi veren kişiye bırakılır.
• Satıştan elde edilen gelir, masraflar düşüldükten sonra paydaşların payları oranında paylaştırılır.

Bu süreçte icra dairesi tarafından yapılacak işlemler, İcra ve İflas Kanunu’na tabidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında İtiraz ve Temyiz

Ortaklığın giderilmesi davasında verilen karara karşı istinaf ve temyiz yolları açıktır. Taraflar, verilen karara karşı istinaf süresi içinde bölge adliye mahkemesine, temyiz süresi içinde ise Yargıtay’a başvurabilirler. Ancak bu başvurular, ortaklığın giderilmesini sadece geciktirebilir, sonuç olarak ortaklığın giderilmesini engelleyemez.

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Zamanaşımı

Ortaklığın giderilmesi davalarında zamanaşımı süresi yoktur. Bu dava türü, her zaman açılabilen bir dava niteliği taşır. Paydaşlık devam ettiği sürece, ortaklardan her biri ortaklığın giderilmesini talep etme hakkına sahiptir.

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Masrafları ve Harçları

Ortaklığın giderilmesi davalarında, dava açan taraf harç ve masrafları öder. Ancak dava sonunda yapılan masraflar, ortaklar arasında payları oranında paylaştırılır. Dava açarken nispi harç ödenir ve satış sonucu elde edilen bedelden bu masraflar mahsup edilir.

Avukatlık Desteğinin Önemi

Ortaklığın giderilmesi davaları, teknik ve ayrıntılı hukuki işlemler gerektirir. Dava sürecinin sorunsuz yürütülmesi, hak kaybı yaşamamak ve sürecin hızlanması için avukat desteği almak büyük önem taşır.

---

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Ortaklığın giderilmesi davası nedir?
   Bir mal üzerinde ortak mülkiyetin sona erdirilmesi için açılan davadır.
2. Ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme hangisidir?
   Malın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
3. Ortaklığın giderilmesi davasını kim açabilir?
   Malın ortaklarından herhangi biri dava açabilir.
4. Ortaklığın giderilmesi davalarında zamanaşımı var mıdır?
   Hayır, bu davalarda zamanaşımı söz konusu değildir.
5. Aynen bölünme nedir?
   Malın paydaşlar arasında fiziksel olarak bölünmesidir.
6. Ortaklığın giderilmesinde satış nasıl yapılır?
   İcra müdürlüğü tarafından açık artırma yöntemiyle satış gerçekleştirilir.
7. Satıştan elde edilen para nasıl dağıtılır?
   Ortakların pay oranlarına göre paylaştırılır.
8. Dava masraflarını kim öder?
   Başlangıçta davacı öder, sonrasında masraflar paydaşlar arasında paylaşılır.
9. Ortaklığın giderilmesi davası ne kadar sürer?
   Dava süreci genellikle 1 ila 2 yıl arasında değişebilir.
10. Karara itiraz edilebilir mi?
    Evet, istinaf ve temyiz yolu açıktır.