Aile hukuku, toplumun en temel birimi olan ailenin korunması, bireylerin haklarının güvence altına alınması ve hukuki düzenin sağlanması açısından büyük önem taşır. 2025 yılı itibarıyla Türk Medeni Kanunu’nda aile hukukunu ilgilendiren bazı önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler, mevcut uygulamalardaki sorunların giderilmesini ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin daha güçlü bir şekilde korunmasını amaçlamaktadır.

Soybağının Reddi Davasında Anneye Dava Açma Hakkı

Önceki düzenlemelerde soybağının reddi davası yalnızca baba veya çocuk tarafından açılabiliyordu. 2025 yılında yapılan değişiklikle birlikte, artık anneye de soybağının reddi davası açma hakkı tanınmıştır. Bu sayede annenin, çocuğun biyolojik babası olmadığını iddia ettiği durumlarda mahkemeye başvurma ve soybağının düzeltilmesini talep etme imkânı sağlanmıştır.

Bu düzenleme, kadının aile içindeki hukuki statüsünü güçlendirmiş ve özellikle zorla evlendirilme, tecavüz sonucu doğum gibi hassas durumlarda hak arama yollarını genişletmiştir.

Boşanma Süreçlerinde Zorunlu Arabuluculuk Uygulaması

2025 yılında aile mahkemelerinde uygulanmak üzere boşanma davalarında “ön görüşme” niteliğinde yeni bir arabuluculuk modeli hayata geçirilmiştir. Tarafların evliliğini sona erdirmeden önce belirli bir süre yapılandırılmış görüşmeye katılması teşvik edilmekte ve bu süreç boşanma kararının daha sağlıklı verilmesini sağlamayı hedeflemektedir.

Ancak bu arabuluculuk, tarafların özgür iradesine dayalı olup, zorlayıcı nitelikte değildir. Özellikle şiddet mağduru olan bireyler için muafiyet hükümleri getirilmiştir. Böylece hem evliliklerin kurtarılması hem de uzlaşmalı boşanmaların hızlandırılması hedeflenmiştir.

Ev Eşyalarının Paylaşımında Yeni Ölçütler

Evlilik birliğinin sona ermesi durumunda mal paylaşımına konu olan ev eşyalarının kime ait olduğu, uygulamada en sık tartışma konusu olan konulardan biridir. 2025 değişikliğiyle birlikte, birlikte kullanılan eşyaların kime ait sayılacağına ilişkin bazı netlikler getirilmiştir.

Yeni düzenlemeye göre; evlilik süresince ortak kullanılan eşya, mal rejimi sözleşmesinde aksine hüküm yoksa eşlerin paylı malı sayılacaktır. Bu durum, özellikle faturasız alınan veya hangi eş tarafından alındığı belirli olmayan ev eşyalarının paylaşımında yaşanan adaletsizlikleri azaltacaktır.

Boşanma Davalarında Çocukla Kişisel İlişki Kurulması ve Ortak Velayet

2025 düzenlemeleriyle birlikte, boşanma sonrasında çocuğun her iki ebeveyniyle de kişisel ilişki kurma hakkı daha açık şekilde tanımlanmıştır. Ortak velayet kararı verilebilmesi için aranan kriterlerde esneklik sağlanmış ve özellikle çocuğun yüksek yararı vurgulanmıştır.

Yeni düzenlemeyle, ebeveynlerden biri çocuğu diğer ebeveyne göstermediği takdirde, mahkeme kararıyla kişisel ilişkinin zorla kurulması ve tekrarının önlenmesi için hızlı tedbir süreçleri tanımlanmıştır. Ayrıca, ortak velayet düzenlemelerinde ebeveynlerin yaşam şartlarına göre uzaktan eğitim, sağlık kararları ve dini tercihlerin ortaklaşa alınması esas kabul edilmiştir.

Nafaka Düzenlemelerinde Değişiklikler

2025 yılında nafaka konusunda da yeni bir sistem öngörülmüştür. Özellikle süresiz yoksulluk nafakası tartışmalarına çözüm getirmek adına bazı sınırlamalar getirilmiştir. Buna göre:

• Nafaka süresi, evliliğin süresiyle orantılı olarak belirlenebilir.
• Tarafların ekonomik durumuna göre mahkeme süreli veya süresiz nafaka kararı verebilir.
• Süresiz nafaka ancak istisnai durumlarda (örneğin ağır engellilik, kalıcı iş göremezlik) kararlaştırılabilir.
• Nafaka yükümlüsünün gelir durumunda ciddi değişiklik olduğunda nafaka kararı yeniden değerlendirilebilir.

Bu değişiklik, hem nafaka ödeyen hem de alan tarafın hak ve menfaatlerini daha dengeli biçimde korumayı amaçlamaktadır.

Koruma Kararlarında Hızlandırılmış Usul

Aile içi şiddet vakalarında alınan koruma kararlarının etkili uygulanması için 2025 yılında yargı süreçlerinde yeni bir hızlandırılmış prosedür geliştirilmiştir. Koruma talebinde bulunan kişi için ivedi olarak geçici önlemler alınmakta ve tedbir kararı için mahkemeye erişim dijital yollarla sağlanabilmektedir.

Ayrıca, koruma kararlarının ihlali durumunda kolluk birimlerinin doğrudan müdahale yetkisi genişletilmiş, cezai yaptırımların caydırıcılığı artırılmıştır. Bu çerçevede, aile içi şiddet mağdurlarının korunması süreci hem hukuki hem teknik altyapı yönüyle güçlendirilmiştir.

Aile Konutu Şerhine İlişkin Kolaylaştırmalar

2025 değişiklikleri ile birlikte aile konutu şerhi işlemlerinde bürokrasi azaltılmış ve e-Devlet sistemi üzerinden başvuru yapılabilmesi sağlanmıştır. Artık eşin rızası olmaksızın aile konutunun devri veya ipoteğe konu edilmesi neredeyse tamamen engellenmiş durumdadır. Bu uygulama, evin satılması, kiralanması veya elden çıkarılmasına karşı koruma sağlar ve özellikle boşanma sürecindeki kadınlar için güvenli yaşam alanı oluşturmaya yöneliktir.

Yeni Uygulamalar ve Dijitalleşme

2025 itibarıyla aile mahkemelerinde yürütülen tüm dava ve başvuru süreçlerinin dijitalleştirilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda:

• Nafaka artırımı ve azaltımı davaları e-duruşma ile görülebilmektedir.
• Koruma kararlarına ilişkin talepler UYAP Vatandaş Portal üzerinden yapılabilmektedir.
• Ortak velayet protokolleri dijital ortamda düzenlenip e-imza ile geçerli hale getirilebilmektedir.

Bu uygulamalar, dava süreçlerini hızlandırmakta ve tarafların yargıya erişimini kolaylaştırmaktadır.

---

Sonuç: Aile Hukukunda Yeni Dönem Başladı

2025 yılında Türk Medeni Kanunu’nda yapılan aile hukukuna yönelik değişiklikler, hem birey haklarını daha güçlü korumak hem de uygulamada yaşanan sorunlara kalıcı çözümler üretmek adına önemli adımlar içermektedir. Soybağından velayete, nafakadan mal paylaşımına kadar birçok alanda yapılan bu yenilikler, hukuk sisteminin çağın ihtiyaçlarına uygun olarak yeniden yapılandırıldığını göstermektedir. Aile mahkemelerinin iş yükünü azaltan, taraflar arası uzlaşmayı destekleyen ve çocukların üstün yararını esas alan bu yeni dönem, hukuk uygulayıcıları ve bireyler için önemli kazanımlar sunmaktadır.

Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.